Šta je apsces pluća?

Apsces pluća je lokalizovana kolekcija gnoja u plućima koja dovodi do stvaranja šupljine, obično sa debelim zidom. Apscesi se najčešće javljaju kada mikrobna infekcija izaziva nekrozu plućnog parenhima, formirajući jednu ili više šupljina. Komunikacija ovakvih šupljina sa bronhijalnim stablom dovodi do kašlja produktivnog gnojnog sputuma i prisustva nivoa vazdušne tečnosti na rendgenskom snimku grudnog koša.

Zašto dolazi do pojave apscesa pluća?

Najčešće, apsces pluća nastaje kao komplikacija aspiracione pneumonije izazvane anaerobima iz usta. Pacijenti koji razviju apsces pluća su predisponirani na aspiraciju i obično imaju parodontalnu bolest. Većina plućnih apscesa se razvija nakon aspiracije oralnog sekreta kod pacijenata sa gingivitisom ili lošom oralnom higijenom.

Do aspcesa može doći i kod pacijenata koji imaju promenu svesti kao rezultat alkohola, rekreativnih droga, anestezije, sedativa ili opioida. Stariji pacijenti i oni koji nisu u stanju da se nose sa svojim oralnim sekretom, često zbog neuroloških bolesti, takođe su u opasnosti.

Apscesi pluća se takođe mogu razviti sekundarno zbog endobronhijalne opstrukcije (npr. zbog bronhijalnog karcinoma) ili imunosupresije (npr. zbog HIV/AIDS-a ili nakon transplantacije i upotrebe imunosupresivnih lekova).

Manje čest uzrok apscesa pluća je nekrotizirajuća pneumonija koja se može razviti iz hematogenog zasijavanja pluća zbog gnojne tromboembolije ili desnostranog endokarditisa. Za razliku od aspiracije i opstrukcije, ova stanja se obično javljaju akutno i uzrokuju višestruke, a ne izolovane apscese pluća.

Simptomi apscesa pluća

Simptomi apscesa usled anaerobnih bakterija ili mešanih anaerobnih i aerobnih bakterija su obično hronični (npr. javljaju se nedeljama ili mesecima) i uključuju produktivan kašalj, groznicu, noćno znojenje i gubitak težine. Pacijenti takođe mogu imati hemoptizu i pleuritični bol u grudima. Sputum može biti gnojan ili prošaran krvlju i klasično smrdi ili ima loš ukus. Pacijenti mogu imati loš zadah.

Simptomi apscesa usled aerobnih bakterija razvijaju se akutnije i podsećaju na bakterijsku upalu pluća. Apscesi uzrokovani organizmima koji nisu anaerobni (npr. Micobacteria, Nocardia) nemaju trule respiratorne sekrecije i postoji veća verovatnoća da će se pojaviti u nezavisnim plućnim regionima.

Znaci plućnog apscesa, kada su prisutni, su nespecifični i podsećaju na one kod pneumonije: smanjeni zvuci daha koji ukazuju na konsolidaciju ili izliv, temperatura do 38°C, pucketanje na zahvaćenom području, egofonija i tupost perkusije u prisustvu izliva. Pacijenti obično imaju znake parodontalne bolesti i istoriju predisponirajućeg uzroka aspiracije, kao što je disfagija ili stanje koje uzrokuje oštećenje svesti.

Dijagnostikovanje apscesa pluća

• Rendgenski snimak - RTG pluća
• Često CT grudnog koša radi bolje vizualizacije ili ako se sumnja na endobronhijalnu opstrukciju
• Kulture sputuma za aerobne bakterije, gljivice i mikobakterije
• Bronhoskopija po potrebi radi isključenja raka ili otkrivanja neobičnih patogena
• Kultura pleuralne tečnosti

Na apsces pluća se sumnja na osnovu anamneze kod pacijenta koji je u opasnosti (npr. sklon aspiraciji zbog promene svesti ili disfagije ili koji je imunosupresivan) i potvrđuje se rendgenskim snimkom grudnog koša koji pokazuje kavitaciju.

Tretiranje apscesa pluća

Terapija antibiotikom je ključna prilikom lečenja apscesa pluća. Antibiotik treba da bude usmeren na kolonizovane organizme u gornjim disajnim putevima i orofarinkse kao što su gram-pozitivne koke, respiratorne gram-negativne koke, aerobni i anaerobni gram-negativni bacili.

Tokom lečenja antibiotikom karakteristično je da se isti primenjuje intravenozno s početka, te po ublažavanju prvih simptoma dalje lekar prepisuje terapiju antibiotikom oralno.

Bronhoskopija može biti od značaja u slučaju kada je potrebno da lekar kamericom uđe do dela gde je dijagnostikovan apsces kako bi se uzeo uzorak za analizu.

Hirurgija je takođe jedna od stavki koja se primenjuje, ali retko, u slučaju prisustva apscesa. Pristupa joj se u situacijama kada je pasces velik ili ukoliko se utvrdi da pacijent ne reaguje na terapiju. U tim situacijama često je veliki deo plućnog krila oštećen, a nekad i celo plućno krilo te se isto otklanja.